ΝΕΑ 10/09/2019

Η ιδέα κίνησης της συνταγματικής διαδικασίας για την απόδοση ευθυνών σχετικά με την "περίοδο Βαρουφάκη" μου φαίνεται νομικά προβληματική και πολιτικά ανεδαφική. Αυτό ουδόλως σημαίνει πως δεν υπάρχουν ευθύνες, πώς δεν πρέπει να αποδοθούν και πώς θα ήταν σκόπιμο να τις ξεχάσουμε. Σημαίνει απλώς σεβασμό στους θεσμούς.

Νομικά η δίωξη μέσω Βουλής και νόμου περί ευθύνης υπουργών θα ήταν προβληματική γιατί το βασικό ζητούμενο, η ύπαρξη ποινικώς κολάσιμων πράξεων, είναι όχι μόνο δύσκολα αποδείξιμο αλλά εγγενώς δευτερεύον σε σχέση με τις υπό κρίση πράξεις. Τόσο το Σύνταγμα όσο και ο εκτελεστικός νόμος απαιτούν σοβαρές υπόνοιες για διενέργεια πράξεων όχι με ηθική ή πολιτική, αλλά με ποινική απαξία. Η εκ των υστέρων ποινικοποίηση πολιτικών επιλογών δεν ταιριάζει, κατά τη γνώμη μου, σε αυτό το σχήμα και θα πρέπει παγίως να αποφεύγεται. Άλλο η βλάβη της χώρας, πιθανή έως αυταπόδεικτη στη συγκεκριμένη περίπτωση, και άλλο η εκ προθέσεως βλάβη των συμφερόντων του Δημοσίου, που θα συνιστούσε πολιτικό αδίκημα. Οι κινήσεις του πρώτου υπουργού οικονομικών κρίθηκαν και θα συνεχίσουν να κρίνονται, από τα κόμματα και την κοινή γνώμη, στο κοινοβούλιο και μέσα από τις εκλογές. Άλλη μεταχείριση, με ποινικό χαρακτήρα, θα τις αδικούσε και συγχρόνως θα τις ηρωοποιούσε. Η δευτερεύουσα σημασία της ποινικής διάστασης μεγεθύνει την πολιτική απαξία και διόλου δεν εμποδίζει τη σε βάθος συζήτηση, αλλά όχι στα δικαστήρια και όχι στη Βουλή ως οιονεί δικαστήριο, για το τι συνέβη τη δραματική -αλλά με όρους Σεξπιρ, όχι Γαβρά- εκείνη περίοδο.

Το αντίθετο εντελώς πιστεύω ότι ισχύει για την υπόθεση Novartis. Εδώ τα γεγονότα και οι ενδείξεις προβάλλουν σε πρώτο πλάνο ποινικά αδικήματα - η σκευωρία, εφόσον αποδειχθεί, στοιχειοθετεί όχι ένα αλλά σειρά τέτοιων αδικημάτων. Στην περίπτωση αυτή, η κίνηση της διαδικασίας δίωξης εμπλεκομένων προσώπων με υπουργική ιδιότητα μέσω της Βουλής είναι, στα μάτια μου, μονόδρομος. Χωρίς η δημοκρατία να γίνεται εκδικητική, αντίθετα αποδεικνύοντας και πάλι ότι σέβεται τον εαυτό της.