10 Ιουλίου 2019

Στο πλαίσιο των επιμορφωτικών δραστηριοτήτων του παρατηρητηρίου Syntagma Watch, υπό την αιγίδα του κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου και του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, μίλησα σε εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν επίσης οι συνάδελφοι Περικλής Βασιλόπουλος, Δημήτρης Χαραλάμπης, Μιχάλης Στάγκος και Ξενοφών Κοντιάδης. Το θέμα μου ήταν οι νέοι τρόποι έκφρασης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Αναφέρθηκα στις τρεις μορφές «αμεσοδημοκρατικής ψευδαίσθησης» που έχει επιφέρει ιδίως η εξέλιξη της τεχνολογίας στη σύγχρονη εποχή: στην επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης («ψευδής αμεσότητα»), στην ύπαρξη και εξάπλωση «ψευδών ειδήσεων» («ψευδής πραγματικότητα») και στην ανάμιξη εξωτερικών προσώπων και χωρών (ιδίως της Ρωσίας) σε εθνικές εκλογές («ψευδής οικουμενικότητα»). Διαπίστωσα ότι και οι τρεις αυτές μορφές παρέμβασης συναντώνται στα δύο μεγάλα πολιτικά γεγονότα του 2016, το δημοψήφισμα για το Μπρέξιτ και την εκλογή Τραμπ, γεγονότα που σφραγίζουν όχι μόνο μιαν άλλη περίοδο για την αντιπροσώπευση αλλά και την εμφάνιση στην πρώτη γραμμή του φαινομένου που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «λαϊκισμό του 21ου αιώνα». Ακολούθησε εξαιρετικά γόνιμη συζήτηση με το νέο σε ηλικία και φρέσκο σε ιδέες κοινό.