Φιλελεύθερος 15/03/19

Θα ήθελε να θεωρείται το παλαιότερο της σύγχρονης εποχής -ο τίτλος ανήκει στο Ισλανδικό (930 μ.χ). Διεκδικεί να είναι το πιο αναγνωρίσιμο –ναι μεν Μπιγκ Μπεν αλλά υπό επισκευή, όπως και όλο το υπό κατάρρευση Γουέστμινστερ. Καυχιέται πως είναι το πιο αποτελεσματικό – σήμερα εκεί βασιλεύει το χάος του Μπρέξιτ. Παρ’ όλα αυτά, το βρετανικό Κοινοβούλιο, μέσα στο χάος, ίσως και χάρις στο χάος, κάνει τη διαφορά: με ένα μίγμα παράδοσης και νεωτερικότητας, αντικομφορμισμού και κυνισμού, διαδικαστικών ιδιαιτεροτήτων που αγγίζουν συγχρόνως τη γραφικότητα, τον αυταρχισμό και το φλέγμα (όλες αυτές οι ιδιότητες συνυπάρχουν στο πρόσωπου του Προέδρου-Σπήκερ, μιας πριμαντόνας που, μεταξύ άλλων, επιλέγει τους ομιλητές που θα μιλήσουν και τις τροπολογίες που θα συζητηθούν), το Κοινοβούλιο κατάφερε, εκόν άκον, να αποτελεί το μόνο μοχλό αντιμετώπισης της μεγαλύτερης πολιτικής κρίσης που γνώρισε η Βρετανία μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σκεφτείτε την πορεία που διένυσε από το δημοψήφισμα και μετά. Μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ιανουαρίου 2018, το Κοινοβούλιο απέκτησε «ουσιαστική ψήφο» σε κάθε στάδιο της διαδικασίας του Μπρέξιτ και αυτό το προνόμιο το χρησιμοποίησε κατοχυρώνοντας ότι θα έχει τον τελευταίο λόγο για την έκβαση, αναδεικνύοντας το ζήτημα της Ιρλανδίας ως κεντρικό αλλά και άλυτο, προτείνοντας αμέτρητες τροπολογίες, υποχρεώνοντας την Πρωθυπουργό σε δυο από τις βαρύτερες ήττες στην κοινοβουλευτική ιστορία της Βρετανίας (με 230 ψήφους διαφορά στην πρώτη ψηφοφορία για τη Συμφωνία «της» και 149 στη δεύτερη), εξουδετερώνοντας την έννοια της κομματικής πειθαρχίας και των κομματικών γραμμών. Παρότι δεν έχει εμφανίσει ακόμη πλειοψηφία υπέρ κάποιας λύσης (οι Συντηρητικοί φιλευρωπαϊστές μπλοκάρουν συγχρόνως το «σκληρό Μπρέξιτ» και τη Μέι, ενώ οι υπέρ της εξόδου Εργατικοί παραλύουν κάθε συναίνεση περί παραμονής και επιτρέπουν την χωρίς αρχές στρατηγική του Κόρμπιν), το Κοινοβούλιο έχει τουλάχιστον αποδειχθεί δύναμη αντίστασης έναντι τόσο μιας εξόδου χωρίς Συμφωνία όσο και της χωρίς περιεχόμενο Συμφωνίας της Μέι καθώς και των πιο ακραίων φωνών και ιδεών.

Σκεφτείτε τώρα τις ψηφοφορίες αλλά και τις διεργασίες αυτής της βδομάδας. Η εκτύλιξη είχε κάτι από Μόντι Πάιθον: την Τετάρτη οι βουλευτές ξεκίνησαν να ψηφίζουν υπέρ του αποκλεισμού μιας «εξόδου χωρίς συμφωνία» στις 29 Μαρτίου, υπερψήφισαν μια τροπολογία που καθιστά την έξοδο χωρίς συμφωνία απαγορευμένη στο διηνεκές, μόνο για να πληροφορηθούν ότι δεν δεσμεύει την κυβέρνηση, ούτε, φυσικά, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την Πέμπτη ξεκίνησαν να συζητούν την παράταση και κατέληξαν να ζυγίζουν, για πρώτη φορά, ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Το αποτέλεσμα είναι πάντως ότι μέσα από το χατ τρικ «όχι Συμφωνία χωρίς νόημα, όχι έξοδος χωρίς Συμφωνία, όχι εκβιασμός με το χρόνο», η Βρετανία έκανε ένα σημαντικό βήμα για να αντικρίσει τον εαυτό της στον καθρέφτη: η πραγματική επιλογή είναι μεταξύ τραυματικής εξόδου και δυσκολοχώνευτης παραμονής, με τον τελικό λόγο να ανήκει είτε στη Βουλή είτε στο λαό. Προς τα εκεί, κουτσαίνοντας και ασθμαίνοντας, με χοντροκοπιές και με χιούμορ, με δολιχοδρομήσεις αλλά με συναίσθηση ιστορικής ευθύνης, οδηγεί το Κοινοβούλιο μια αποχαυνωμένη κυβέρνηση, μια κομματική αντιπολίτευση, μια διαιρεμένη κοινωνία, έναν πέρα από τα όρια του κιτρινισμού «λαϊκό» Τύπο και μια περίκλειστη Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς ιδανική διέξοδο αλλά έχοντας δυσχεράνει όσο ήταν δυνατό την αυτοκτονία.